Ευρετήριο

Οι κατάλογοι που ακολουθούν έχουν πολλές ελλείψεις, πράγμα αναπόφευ­κτο παρά τις προσπάθειες που έγιναν προς κάθε κατεύθυνση για να καταρτισθούν. Συνεχίζοντας με τον ίδιο ρυθμό θα χρειάζονταν μερικά χρόνια ακόμα για να φτάσουν σε κάποια σχετική πληρότητα. Προτιμήθηκε λοιπόν να δημοσιευτούν τώρα ώστε να καλυφθεί σε πρώτη δόση το κενό που υπάρχει, και να βγει αργότερα μια δεύτερη έκδοση συμπληρωμένη με τα στοιχεία που θα έχουν συγκεντρωθεί στο μεταξύ. Υπολογίζουμε επίσης στην συμβολή των αναγνωστών που θα μας γράψουν προσφέροντας νέες πληροφορίες.

Δυσανάλογα μεγάλο είναι το κενό όσον αφορά τον εκτός Ελλάδος ελληνισμό, την Κύπρο και τις ελληνικές παροικίες στην Αμερική, στην Αυστραλία, στην Ν. Αφρική και στην Ευρώπη. Λείπουν εκατοντάδες συγκρο­τήματα που κινούνται δραστήρια δίνοντας παραστάσεις και μαθήματα, χωρίς όμως σύνδεση ούτε μεταξύ τους ούτε με φορείς από την Ελλάδα ώστε να διευκολυνθεί η καταγραφή τους. Λείπουν επίσης από τους καταλόγους τα ξένα συγκροτήματα που χορεύουν επίσης ελληνικούς χορούς (υπάρχουν πάρα πολλά), και βέβαια οι ξένοι μαστόροι που θα μπορούσαν να φτιάξουν ελληνικές φορεσιές και μουσικά όργανα (τώρα που οι Έλληνες δεν ενδιαφέ­ρονται).

Πρέπει να τονιστεί ότι η καταγραφή δεν έγινε με διάθεση επιλογής ή αξιολόγησης. Δεν θα ήταν άλλωστε πρακτικά εφικτό να ελεγχθεί η ποιότητα, η γνησιότητα, ακόμα και η ακρίβεια τόσων στοιχείων. Ο αναγνώστης πρέπει να εξακριβώσει μόνος του, πηγαίνοντας επί τόπου, αν πρόκειται για κάτι σοβαρό που αξίζει τον κόπο ή για κάτι το ψεύτικο. Υπάρχουν συγκροτήματα, δίσκοι ή εκδηλώσεις που η αυθεντικότητά τους φέρνει βαθειά συγκίνηση, κι άλλα που η χυδαιότητά τους προκαλεί αγανάκτηση. Τα περισσότερα όμως βρίσκονται κάπου ανάμεσα, κι ο καθένας μας μπορεί να έχει κριτήρια περισσότερο ή λιγότερο αυστηρά.

Η καταχώρηση των στοιχείων ακολουθεί την διοικητική διαίρεση σε Νομούς, και όχι μια κάποια εθνολογική διαίρεση (π.χ. Πόντιοι, Κρητικοί, Σαρακατσάνοι κλπ.) που θα ήταν σωστότερη. Έτσι, ένα χορευτικό συγκρότη­μα Κρητών της Θεσσαλονίκης δεν βρίσκεται μαζί με τα άλλα κρητικά, ενώ τα πανηγύρια του Νομού Λαρίσης δεν ξεχωρίζουν αν είναι ποντιακά, καραγκού­νικα, καισαριανά, βορειοθρακιώτικα κλπ.

Οι λόγοι που απέκλεισαν μια εθνολογική διαίρεση είναι δύο: Ο πρώτος λόγος είναι πρακτικός: γιατί τότε θα χρειαζόταν να ταξινομηθούν τα χιλιάδες πανηγύρια, τα εκατοντάδες συγκροτήματα, μουσεία, εργαστήρια κλπ., ένα προς ένα, από ειδικούς με σαφή κριτήρια. Ένα τέτοιο φιλόδοξο - όσο και απαραίτητο - πρόγραμμα είναι απίθανο ότι θα αξιωθεί κάποτε να έχει η Ελλάδα. Ο δεύτερος είναι λόγος σκοπιμότητας: η αμάθεια κι η εμπάθεια διαστρεβλώνουν τον πατριωτισμό πολλών σε εθνικισμό. Ο ελληνικός χορός έχει αρκετά προβλήματα όπως είναι, ας μην του φορτώσουμε κι άλλα ζητώντας μία ανύπαρκτη ωριμότητα από κάποιους που ίσως χρειαστεί να τον βοηθήσουν.