|
| Κείμενο : Παραδοσιακά σπίτια στη Ναυπακτία |
| Πηγή : /P066-05 , Ευρετήριο : O-BCF0ECFC |
Παναγιώτης Ηρ. Χρηστίδης Παραδοσιακά σπίτια στη Ναυπακτία Χρηστίδης, Ηρ. Παναγιώτης: "Παραδοσιακά σπίτια στη Ναυπακτία", Παράδοση και Τέχνη 066, σελ. 7, Αθήνα, Δ.Ο.Λ.Τ., Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2002. Κεντρική Ναυπακτίας. Λαογραφική μελέτη. Αθήνα, Σύλλογος των Απανταχού Κεντρικιωτών Ναυπακτίας "Η Αγία Παρασκευή", 1992, σελ. 56-57. Παραδοσιακά σπίτια στη Ναυπακτία Οι πρώτες κατοικίες δεν είναι γνωστό πώς ακριβώς ήταν κατασκευασμένες. Εκείνο όμως που ξέρουμε είναι ότι ήταν κτισμένες με πέτρες και σκεπασμένες με κεραμίδια, όπως αναφέραμε και σε προηγούμενο κεφάλαιο. Σήμερα σώζεται στην τοποθεσία του «Κατ’ Χωριού» «Πετρέϊκα» μια κατοικία που χτίστηκε το 1836, ανήκει στον Παναγιώτη Κωνσταντινόπουλο και μαρτυράει τον τρόπο κατασκευής των κατοικιών αυτής της περιόδου. Ηταν κτισμένες με πέτρες και λάσπη (πηλό), ισόγειες και είχαν ένα μικρό παράθυρο, που στολιζόνταν με ένα απλό ξύλινο κάγκελο και έκλεινε με ξύλινο πάλι εξώφυλλο. Πολλές φορές τα παράθυρα αυτά ήταν τόσο στενά που έμοιαζαν με πολεμίστρες. Η πόρτα του σπιτιού αυτού ήταν κι αυτή κατασκευασμένη από ξύλο «δέντρου» (βελανιδιάς) ή καστανιάς, αρκετά χοντρή, και έκλεινε απ’ έξω με το «μάνταλο» (κομάτι ξύλου που ήταν τοποθετημένο πάνω από την πόρτα και στο εσωτερικό μέρος της). Από μέσα η πόρτα έκλεινε με το «γροθάρι» (κομμάτι από γερό τετράγωνο ξύλο που έμπαινε σε ειδική υποδοχή του τοίχου). Αυτό, όταν η πόρτα ήταν ανοιχτή, έμπαινε στην ειδική υποδοχή του τοίχου. Οταν δε την έκλειναν «από μέσα», έσερναν και τοποθετούσαν το «γροθάρι» πίσω από την πόρτα και το στήριζαν στην απέναντι πλευρά του τοίχου. Ετσι ήταν αδύνατο ν’ ανοίξει την πόρτα κανείς απ’ έξω. Η σκεπή του ήταν κατασκευασμένη από ξύλα («τσατμά») και «λάσπη» (πηλό), πάνω από το υλικό αυτό τοποθετούσαν «πλάκες», για να εμποδίζουν τα νερά της βροχής να μπαίνουν μέσα. Για ταβάνι χρησιμοποιούσαν και πάλι τον «τσατμά», τον οποίο σκέπαζαν με λάσπη. Τα σπίτια αυτά είχαν ένα ή δύο δωμάτια και χωρίζονταν με «τσατμά», η δε «γωνιά» (τζάκι) ήταν τοποθετημένη στη μέση του δωματίου και όλοι κάθονταν γύρω της. Καπνοδόχος δεν υπήρχε και ο καπνός έβγαινε από το παράθυρο που έμενε όλη την ημέρα ανοιχτό για να φωτίζει το δωμάτιο, μια και δε χρησιμοποιούσαν τζάμια. Μέσα στο δωμάτιο αυτό έτρωγαν, κοιμούνταν και πολλές φορές, όταν υπήρχε ανάγκη, έδεναν σε μια άκρη και τα ζώα τους για να τα παραφυλάξουν από τους κατακτητές στην αρχή, ή από τους ληστές, μετά την απελευθέρωση, που λυμαίνονταν τον τόπο. Με την πάροδο του χρόνου η κατοικία εξελίχτηκε. Εγινε μονόροφη, με τζάκι, ταβάνι από σανίδια και μεγάλα παράθυρα. Χρησιμοποιήθηκαν τζάμια και μεταλλικές (γύφτικες, όπως τις έλεγαν) κλειδαριές. Χωρίστηκε σε περισσότερα δωμάτια και το υπόγειο το χρησιμοποιούσαν για σταύλο ή για αποθήκη. Τέλος έφτασε στη σημερινή μοντέρνα μορφή με όλα τα μέσα του σύγχρονου πολιτισμού. Παναγιώτης Ηρ. Χρηστίδης Κεντρική Ναυπακτίας. Λαογραφική μελέτη. Αθήνα, Σύλλογος των Απανταχού Κεντρικιωτών Ναυπακτίας "Η Αγία Παρασκευή", 1992, σελ. 56-57. ******************************************************** ******************************************************* PAR066 ChristidisP01GR.doc |