|
| Κείμενο : Δισκοπαρουσίαση: Ζούμπας, Αλέξιος του Μιχαήλ: Βόρεια Ηπειρος: Μουσική και μουσικοί |
| Πηγή : /P032-13 , Ευρετήριο : O-A4582111 |
Βαγγέλης Ρούμπας Δισκοπαρουσίαση: Ζούμπας, Αλέξιος του Μιχαήλ: Βόρεια Ηπειρος: Μουσική και μουσικοί Ρούμπας, Βαγγέλης: "Δισκοπαρουσίαση: Ζούμπας, Αλέξιος του Μιχαήλ: Βόρεια Ηπειρος: Μουσική και μουσικοί", Παράδοση και Τέχνη 032, σελ. 23-24, Αθήνα, Δ.Ο.Λ.Τ., Μάρτιος-Απρίλιος 1997. ΔΙΣΚΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Δίσκος: Βόρεια Ηπειρος, μουσική και μουσική Αλέξιος Ζούμπας τον Μιχαήλ (Αέτσιος). Βιολιστής Ο Αλέξιος Ζούμπας του Μιχαήλ γνωστός με το ψευδώνυμο "Λέτσιος" γεννήθηκε στο χωριό Γραμμένο του νομού Ιωαννίνων. Το 1913 με την απελευθέρωση των και την άτακτη φυγή των Τούρκων, συλλαμβάνει κάποιον από αυτούς ονόματι Γιακούμπ και με συγχωριανό του μαζί τον ρίχνουν στην "ανεμότρυ-πα", στις Αμαλαγιάδες, μια κατακόρυφη τρύπα με βράχια στα πλάγια που την βουλώσανε σήμερα για την αποφυγή ατυχημάτων. Την πληροφορία αυτή δημοσιεύει ο Αναστάσιος Τσάρος, τέως επιθεωρητής Δημ. Σχολείων της περιοχής, στο βιβλίο του "Λαϊκές κομπανίες, λαϊκά όργανα και λαϊκοί οργανοπαίχτες, που αναφέρεται στους μουσικούς της περιοχής Γραμμενοχωριων". Το 1914 ή 1915 μεταναστεύει στην Αμερική όπου ασχολείται αποκλειστικά με την τέχνη του μουσικού και ηχογραφεί δεκάδες κομμάτια παραδοσιακής μνουσική σε συνεργασία με καταξιωμένους συναδέλφους του την εποχή εκείνη. Ανάμεσα σε αυτά διασώζονται πολλά οργανικά κομμάτια σπάνιας αξίας και δημιουργικής τελειότητας, όπως η "Σέλφω", "ο Σκάρος", "Το Λιασκοβίκι", "Η Πανάγιω", "Ο Οσμάν-Ντάκας" κ.ά. Στην Ελλάδα δεν πρέπει να ξαναγύρισε, κάποιοι λένε ότι γύρισε για λίγο στο '30, μετξύ αυτών και ο Αναστ. Τσάρας, πεθαίνοντας στον τόπο που τον καταξίωσε επαγγελματικά και καλλιτεχνικά, στις Η.Π.Α. κάπου στη δεκαετία του '30. Με τη γυναίκα του Μαρίνα είχε δύο κόρες την Σιάννα και τη Χριστίνα, η οποία παντρεύτηκε λίγο πριν τον πόλεμο του μπάρμα-Τάσο Χαλκιά, τον μεγάλο και σπουδαίο δεξιοτέχνη του λαϊκού κλαρίνου. Ηταν η πρώτη γυναίκα του Τάσου, η οποία σκοτώθηκε στο βομβαρδισμό του '40. Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους λαϊκούς οργανοπαίχτες που ανέδειξε η ηπειρωτική μουσική παράδοση και αποτέλεσε τον δάσκαλο πολλών μετέπειτα συναδέλφων του. Τα δείγματα της τέχνης του καταγεγραμμένα σε δίσκους 78 στροφών, τα περισσότερα ηχογραφημένα στην Αμερική αποτελούν ακόμα και σήμερα χρήσιμα βοηθήματα ακόμα και καταξιωμένων μουσικών. Ajdin Asslan (Ασλάνης), κλαρίνο Ο AjdinAsslan ή "Ασλάνης" καταγόταν από το Λιασκοβίκι της Αλβανίας και ήταν συνομήλικος του Νικολάκη Σου-λεϊμάνη. Μουσουλμάνος στο θρήσκευμα είχε άριστες σχέσεις με τον Σουλτάνο, ο οποίος λένε του χάρισε ασημένιο κλαρίνο, δείγμα της εκτίμησης του στην τέχνη του. (Το λαϊκό κλαρίνο στην Ελλάδα, Δεσπ. Μαζαράκη 1984). Ο "Ασλάνης" ήταν ένα από τα ξακουστά κλαρίνα στην Ηπειρο, αν και από ότι λέγεται δεν πρέπει να έπαιξε ποτέ εκεί, με πιθανή εξαίρεση την περιοχή της Κόνιτσας. Εκεί υπάρχουν μαρτυρίες ανθρώπων, οι οποίοι μεταφέρουν απόψεις μεγαλυτέρων σε ηλικία που δεν βρίσκονται εν ζωή και αφορούν την σύγκριση των ξακουστών μοιρολογιών του Ασλάνη με αυτά ενός άλλου πολύ μεγάλου λαϊκού οργανοπαίχτη από το Κερά-σοβο Κονίτσης τον Φίλιππα Φιλιππίδη. Ο Ασλάνης ήταν ξακουστός για τα μοιρολόγια του και λένε ότι έπαιξε μόνο τ' αρβανίτικα κομμάτια κι όχι τα ηπειρώτικα (Το λαϊκό κλαρίνο στην Ελλάδα, Δέσποινα Μαζαράκη 1984) γι' αυτό άλλωστε δεν έπαιζε και στην Ηπειρο. Είχε ένα γιο τον Σελίμη που έπαιζε κι αυτός κλαρίνο και που έχουμε την τύχη να έχουμε δείγματα της τέχνης κι αυτού στο συγκεκριμένο δίσκο. Βαγγέλης Ρούμπας ************************************************ ************************************************* PAR032 Roumpas05GR.doc |