|
| Κείμενο : Αποκριάτικα δρώμενα στη Φιλύρα Τρικάλων |
| Πηγή : /P061-02 , Ευρετήριο : O-0C1E97AA |
| Παναγιώτης, Μάνος Αποκριάτικα δρώμενα στη Φιλύρα Τρικάλων Μάνος, Παναγιώτης: "Αποκριάτικα δρώμενα στη Φιλύρα Τρικάλων", Παράδοση και Τέχνη061, σελ. 6-7, Αθήνα, Δ.Ο.Λ.Τ., Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2002. Οι απόκριες στη Φιλύρα, χωριό του Δήμου Πιαλείων κτισμένο στις καταπράσινες πλαγιές του Κόζιακα του νομού Τρικάλων, πριν από 70-80 χρόνια ήταν ένα πανηγύρι. Οι παλιότεροι θυμούνται με νοσταλγία τις ετοιμασίες, που άρχιζαν από πολύ νωρίτερα και δεν είχαν καμμιά σχέση με τις σημερινές. Αυτό που έπρεπε πρώτα να κάνουν ήταν να βρουν μεγάλα κουδούνια και κυπριά για να τα φορέσουν όταν θα γίνονταν μασκαράδες. Την εβδομάδα μετά τις κρεαταπόκριες γύριζαν στο χωριό κάθε βράδυ μεγάλοι από 20 μέχρι 70 χρόνων μασκαρεμένοι, φορώντας παλιά ρούχα με τα πρόσωπά τους καλυμένα για να μην γνωρίζονται. Εκαναν παρέες με 12-20 άτομα κι όλοι μαζί ντυμένοι μασκαράδες γύριζαν όλο το χωριό. Η παρέα τους αποτελούνταν από νύφη, γαμπρό, πεθερό, παπά, συμπεθέρους, δάσκαλο. Απαραίτητος ήταν ο στιαχτιάρης μασκαράς που στα χέρια του κρατούσε μια τσίπα (μαύρη μαντίλα) γεμάτη στάχτη και όποιος πλησίαζε τη νύφη τον γέμιζε με στάχτη. Αλλά το αποκορύφωμα της αποκριάς ήταν το Σαββατοκύριακο. Το Σάββατο βράδυ οι περισσότεροι άντρες του χωριού ντυμένοι μασκαράδες γύριζαν από σπίτι σε σπίτι, χόρευαν και τραγουδούσαν και το κέφι ήταν ατελείωτο. Την Κυριακή το πρωί πήγαιναν όλοι στην εκκλησία και μετά χορό στην πλατεία με τη συνοδεία των αείμνηστων οργανοπαιχτών του χωριού, των Πλακιάδων. Ο Μήτσος έπαιζε κλαρίνο, ο Θύμιος βιολί κι ο μπάρμπα Χαράλαμπος νταούλι. Εκαναν δύο χορους , χωριστά οι άντρες, χωριστά οι γυναίκες και όλοι μαζί τραγουδούσαν. Οταν ο χορός τελείωνε οι γυναίκες πήγαιναν σπίτι για μαγείρεμα και οι άντρες έκαναν μεγάλες παρέες και πήγαιναν σ' όλα τα σπίτια του χωριού για να ευχηθούν τα χρόνια πολλά και καλή Σαρακοστή. Οι οικοδεσπότες τούς πρόσφεραν ό,τι είχαν, καμμιά τσιγαρίδα, κανένα κομμάτι τηγανιά και βέβαια απαραίτητο ήταν το τσίπουρο που ήταν άφθονο, άσχετα αν στη Φιλύρα δεν υπήρχαν αμπέλια. Παραμονές γιορτών, μεγάλες παρέες αντρών, 20 και περισσότεροι, φόρτωναν στα γαϊδουράκια τους ξύλα και πήγαιναν στο χωριό Ραψίστα (σημερινή ονομασία Γόμφοι) και τα αντάλλαζαν με τσίπουρο, το οποίο έφερναν στο χωριό μέσα σε τσίγκινους τενεκέδες. Το βράδυ της Κυριακής όλοι μαζέυονταν στο πατρικό σπίτι για φαγητό. Οι παντρεμένες, τα παιδιά και τα εγγόνια έπρεπε να πάνε να κάνουν μετάνοια μπροστά στον παππού, να του φιλήσουν το χέρι και να πάρουν την ευχή του. Τρώγανε ό,τι αρτήσιμο ήταν στο σπίτι και ό,τι περίσσευε το πετούσαν στα σκουπίδια. Μετά ο παππούς έκανε σε όλους "χάσκα". Επερνε ένα κομμάτι σαμοχαλβά ή ένα αυγό, το έδενε με ένα σχοινί και το κουνούσε κοντά στο στόμα. Ολοι προσπαθούσαν να το πιάσουν με το στόμα τους χωρίς να χρησιμοποιήσουν τα χέρια τους και έπεφτε αρκετό γέλιο. Οι παραπάνω πληροφορίες για τις Απόκριες δόθηκαν από τους γεροντότερους του χωριού κ. Λεωνίδα Παπαχαρίση, τον παλιό γραμματέα κ. Λεωνίδα Ιωάννου και την υπάλληλο του Δήμου Πιαλείων κα. Αναστασία Ιωάννου-Κουκουτσέλου. Παναγιώτης Μάνος Χοροδιδάσκαλος του Δήμου Πιαλείων [φωτογραφία] ********************************************************************************************************************************************************************* Παναγιώτης Μάνος Χοροδιδάσκαλος του Δήμου Πιαλείων [φωτογραφία] Par 61 ManosP01GR.doc |